Hepimizin başına en az bir kere gelmiştir. Telefonunuzun şarjı %1'e düşer, ekranda kırmızı bir uyarı yanıp söner ama siz o son mesajı atmak veya haritadan adrese son bir kez bakmak için inatla kullanmaya devam edersiniz. İşin tuhafı, telefonunuz size adeta bir jest yaparak dakikalarca daha açık kalır. Sanki "hadi son işini de hallet, seni yolda bırakmayacağım" der gibi.
Ancak madalyonun bir de karanlık yüzü var. Bazen de telefonunuzun şarjı daha gibi güvenli bir seviyedeyken, en kritik anda, örneğin önemli bir telefon görüşmesinin ortasında veya acil bir durumda aniden kapanıverir. Ne bir uyarı, ne de vedalaşma fırsatı... Ekran kararır ve siz şarj aletine ulaşana kadar telefonunuz âdeta cansız bir tuğlaya döner. Peki ama neden? Telefonumuzun şarj göstergesi neden bazen bu kadar cömertken, bazen bu kadar acımasız olabiliyor?
Önce şunu bir açıklığa kavuşturalım: Her şey tahminden ibaret
Öncelikle bilmemiz gereken en temel şey şu ki; Telefon ekranında gördüğünüz o yüzde (%) değeri, bataryanızın içinde kalan enerjinin kesin bir ölçümü değildir.
Telefonunuzun işletim sistemi (Android veya iOS), bataryanın mevcut voltaj seviyesini ve diğer birkaç teknik veriyi analiz ederek kalan şarj hakkında akıllı bir tahminde bulunur. Yani telefonunuz size "şarjım %50" dediğinde, aslında "mevcut duruma göre sanırım yarı yarıya doluyum" demekte.
E peki %1'de o kadar süre nasıl çalışıyor?
Telefonunuzun şarjı %1'e düştüğünde hâlâ çalışmasının sebebi, üreticilerin ve yazılımcıların aldığı küçük bir önlemdir. İşletim sistemi, batarya tamamen bitip hücrelere zarar gelmesini önlemek için aslında biraz daha pay bırakır. Yani gösterge %0'ı veya %1'i gösterdiğinde, aslında bataryada hâlâ çok küçük bir miktar "tampon" enerji bulunur.
Bu, size verilerinizi kaydetmeniz, son bir mesaj atmanız veya şarj aletine koşmanız için tanınan bir ek süredir. Telefon, "kritik eşikteyim ama senin için biraz daha dayanabilirim" mesajı verir. Bu yüzden %1 şarjla dakikalarca kullanım birçok telefon için mümkün olmakta.
şarjda neden kapanıyor?
Gelelim asıl can sıkıcı duruma... Telefon neden daha şarjı varken, gibi bir seviyede aniden kapanır? Bunun genellikle iki ana sebebi vardır.
Yaşlanan ve yıpranan bataryalar
Tıpkı insanlar gibi bataryalar da zamanla yaşlanır. Özellikle Lityum-İyon (Li-ion) bataryaların kimyasal yapısı her şarj ve deşarj döngüsünde çok az da olsa bozulur. Yaşlanmış bir bataryanın iç direnci artar ve toplam kapasitesi düşer.
Bunu yaşlı bir sporcuya benzetebiliriz. Sakin bir tempoda yürüyebilir (telefon bekleme modundayken) ama aniden depara kalkması istendiğinde (örneğin bir uygulama açtığınızda, oyun oynadığınızda veya kamerayı kullandığınızda) nefesi kesilir ve durmak zorunda kalır. Yaşlı batarya da tam olarak bunu yapar. Şarjı gibi görünse de siz ani güç gerektiren bir işlem yaptığınızda voltajı aniden kritik seviyenin altına düşer. Telefonun beyni de bataryayı ve kendini korumak için sistemi anında kapatır.
Bozuk batarya kalibrasyonu
Bazen sorun bataryanın kendisinde değil, onu yorumlayan yazılımdadır. Telefonun işletim sistemi, zamanla bataryanın gerçekte ne kadar dolu, ne kadar boş olduğu konusunad şaşırabilir. Bu duruma kalibrasyon bozukluğu denir.
Yazılım, bataryanın dolu olduğunu zanneder ama gerçekte bataryanın içindeki enerji %2 seviyesindedir. Siz de bu yanlış bilgiye güvenerek telefonunuzu kullanmaya devam edersiniz ve ilk zorlu işlemde telefon aniden kapanır.
Bonus bir sorunumuz daha var: Soğuk havalar
Özellikle kış aylarında dışarıdayken telefonunuzun aniden kapandığını fark ettiniz mi? Soğuk hava, batarya içindeki kimyasal reaksiyonları yavaşlatır. Bu da bataryanın anlık olarak yeterli güç üretememesine neden olur. Şarjınız %30-40 bile olsa soğuk bir havada telefonunuz aniden kapanabilir.
Peki bu sorunların çözüm yolları ne?
Bataryanızı Kalibre Edin: Ayda bir kez telefonunuzun şarjını tamamen bitirip kapanmasını bekleyin ve ardından hiç kesintiye uğratmadan %100'e kadar şarj edin. Bu, yazılımın bataryanın sınırlarını yeniden öğrenmesine yardımcı olabilir.Aşırı Isı ve Soğuktan Koruyun: Telefonunuzu ne çok sıcak ne de çok soğuk ortamlarda bırakmamaya özen gösterin.Gerçeği Kabul Edin: Eğer telefonunuz eskimeye başladıysa ve bu sorun sık sık yaşanıyorsa, muhtemelen bataryanız ömrünü tamamlamak üzeredir. En kalıcı çözüm, yetkili bir serviste bataryayı değiştirmek veya yeni bir telefona geçmektir.Telefonumun 'de aniden kapanmasını nasıl önleyebilirim?
Eğer kalibrasyon ve sıcaklık kontrolü işe yaramıyorsa, bu durumun en yaygın sebebi fiziksel olarak ömrünü tamamlamış bir bataryadır. En kesin ve kalıcı çözüm, bataryayı yenisiyle değiştirmektir.
Batarya kalibrasyonu nedir ve gerçekten işe yarar mı?
Batarya kalibrasyonu, telefonun yazılımına bataryanın gerçek minimum ve maksimum seviyelerini yeniden öğretme işlemidir. Özellikle yüzde göstergesindeki tutarsızlıkları gidermede işe yarayabilir ancak fiziksel olarak yıpranmış ve kapasitesini kaybetmiş bir bataryayı sihirli bir şekilde canlandırmaz.
Telefonu gece boyunca şarjda bırakmak bataryaya zarar verir mi?
Modern akıllı telefonlar, şarj %100'e ulaştığında güç alımını otomatik olarak kesen devrelere sahiptir. Bu yüzden doğrudan büyük bir zararı yoktur ancak uzmanlar, bir bataryanın en sağlıklı çalıştığı aralığın ile %80 arası olduğunu belirtir. Sürekli %100'de tutmak, bataryanın ömrünü teorik olarak bir miktar kısaltabilir.
%1 şarjla telefonu kullanmaya devam etmek zararlı mıdır?
Telefon buna izin verse de bataryayı sürekli olarak tamamen tüketmek (derin deşarj), Lityum-İyon bataryalar için pek de önerilen bir durum değildir. Bu durum, batarya kimyasını daha fazla strese sokarak genel ömrünü kısaltabilir. Mecbur kalmadıkça yapmamanız önerilir.
Bu içerikler de ilginizi çekebilir:
Kaynak: WEBTEKNO.COM