Avrupa Obezite Araştırmaları Derneği tarafından yürütülen yeni bir çalışmaya göre, günlük yaşamda sıkça tüketilen gıdalardan alınan yüksek miktarda sodyum, özellikle kadınlarda genel ve karın bölgesi obezitesi riskini önemli ölçüde artırıyor.
Avrupa Obezite Kongresi'nde (ECO 2025) sunulacak olan araştırma, tuz tüketimi ile obezite arasındaki güçlü ilişkiye dikkat çekiyor.
Çalışma, Finlandiya Sağlık ve Refah Enstitüsü’nden Annika Santalahti ve ekibi tarafından yürütüldü.
Gizli tuz tehdidi: Gündelik yiyeceklerden alınan sodyum obeziteyi tetikliyorDünya Sağlık Örgütü’ne (DSÖ) göre obezite, 30 kg/m² ve üzeri vücut kitle indeksi (VKİ) olarak tanımlanıyor.
Karın bölgesi obezitesi ise iç organlar çevresinde aşırı yağ birikimi ile ölçülüyor ve kalp-damar hastalıkları açısından daha büyük risk taşıyor.
Finlandiya'da sodyum tüketimi 1970’lerdeki zirve seviyelerinden sonra düşüş göstermiş olsa da, 2007 yılından bu yana sabit seyrediyor.
Uzmanlar, yüksek sodyum alımının yalnızca “sağlıksız gıdalar”dan değil, işlenmiş et ürünleri, ekmek ve peynir gibi gündelik tüketilen yiyeceklerden kaynaklandığını vurguluyor.
Araştırma ekibi, bireysel önlemlerin yeterli olmadığını, toplumsal düzeyde değişikliklerin ancak gıda sektörüyle iş birliği halinde mümkün olabileceğini belirtiyor.
Kadınlarda risk daha yüksekUlusal FinHealth 2017 çalışması kapsamında elde edilen verilere göre, günlük tuz tüketimi kadınlarda DSÖ'nün önerdiği günlük 5 gram sınırının neredeyse iki katına çıkarken, erkeklerde bu oran üç katı aştı.
İstatistiksel modellemelerle desteklenen bulgulara göre, sodyum tüketimi en yüksek grupta yer alan kadınlar, en düşük gruptaki kadınlara kıyasla genel obezite açısından 4,3 kat, karın obezitesi açısından ise 3,4 kat daha fazla risk taşıyor.
İdrar örneklerinden elde edilen sodyum değerleri de benzer sonuçlar verdi.
Erkeklerde ise idrar örneklerine dayalı değerlendirmede, en yüksek sodyum grubundaki bireylerin genel obezite riskinin 6 kat, karın obezitesi riskinin ise 4,7 kat arttığı saptandı.
Tuzun biyolojik etkileri araştırılıyorUzmanlara göre bu bulgular, yüksek tuz tüketiminin tokluk hormonlarını etkileyebileceğini, bağırsak mikrobiyomu ve vücut bileşimi üzerinde biyolojik değişikliklere yol açabileceğini gösteriyor.
Ayrıca, yüksek sodyum alımının genellikle aşırı işlenmiş gıda tüketimini de yansıttığına dikkat çekiliyor.
Araştırma ekibi, bu ilişkinin biyolojik mekanizmalarının daha fazla araştırılması gerektiğini vurgularken, gıda endüstrisinin de sodyum oranlarını azaltmakta kilit rol oynayabileceğini belirtiyor.
“Günlük tüketilen gıdaların ne kadar tuzlu olduğuna dikkat etmek gerekiyor,” ifadelerini kullanan araştırmacılar, obeziteyle mücadelede sadece bireysel farkındalığın değil, gıda politikalarında köklü değişikliklerin de önem taşıdığını belirtiyor.