Hiç başınıza geldi mi? Yıllar önce saatlerinizi gömdüğünüz, her köşesini ezbere bildiğiniz o efsane oyunu tekrar oynamak istersiniz. Son teknoloji yeni bilgisayarınıza kurarsınız ve bir de bakmışsınız ki oyun ya hiç açılmıyor, ya sürekli çöküyor ya da grafikler bir tuhaf görünüyor. İnsan "Bu kadar güçlü bilgisayar, küçücük oyunu nasıl çalıştıramaz?" diye düşünmeden edemiyor. Bu durum, teknoloji dünyasındaki en ironik ama en yaygın sorunlardan biri ve aslında bilgisayarınızın gücüyle değil, "nesil farkıyla" ilgili.
Aslında sorun bilgisayarınızın kötü olması değil, tam tersine "fazla iyi" ve "fazla farklı" olmasıdır. Eski oyunlar o dönemin teknolojisi, işletim sistemleri ve donanım mimarisi düşünülerek yazılmıştı. Tıpkı eski bir kaseti yeni nesil bir müzik çalarla oynatmaya çalışmak gibi, aradaki teknolojik uçurum uyum sorunlarına yol açabiliyor. Yani kısaca yeni bilgisayarınız, eski oyunun konuştuğu "dili" anlamakta zorlanıyor.
Çok çekirdekli işlemciler vs. tek çekirdekli dünya
Eskiden bilgisayar işlemcileri tek bir "beyin" gibi çalışırdı. Yani tek bir çekirdeğe sahiplerdi ve tüm işleri sırayla yaparlardı. Oyun geliştiricileri de oyunlarını bu tek çekirdeğin tüm gücünü kullanacak şekilde optimize ederdi.
Günümüzdeki işlemciler ise adeta birer komite gibi çalışır, yani 8, 12, 16 ve hatta daha fazla çekirdeğe sahipler. İşte bu noktada eski bir oyun, bu kadar çok çekirdekle ne yapacağını bilemez. Genellikle kendini ilk bulduğu çekirdeğe atar ve sadece onu kullanmaya çalışır. Diğer onca güçlü çekirdek boş boş beklerken, o tek çekirdek aşırı yüklenerek oyunun takılmasına veya yavaşlamasına neden olabilir. Düşünsenize, basit bir vidayı sıkmak için on kişilik bir usta ekibini çağırdığınızda oluşacak hengameyi...
Yazılım ve sürücü uyuşmazlıkları
Oyunların bilgisayar donanımıyla konuşmasını sağlayan DirectX gibi aracı yazılımlar vardır. Örneğin eski oyunlar DirectX'in 7, 8 veya 9 gibi çok eski sürümlerini kullanırdı. Yeni bilgisayarlarımızda ise DirectX 12 gibi son teknoloji sürümler yüklü. Yeni sürümler eski komutları her zaman tam olarak destekleyemiyor ve yorumlayamıyor. Bu da grafik hatalarına, renklerin bozulmasına veya oyunun hiç açılmamasına yol açıyor.
Aynı durum ekran kartı sürücüleri için de geçerli. NVIDIA, AMD ve Intel gibi üreticiler, sürücülerini sürekli olarak yeni oyunlar ve yeni teknolojiler için günceller. Bu süreçte 15-20 yıllık bir oyunu düzgün çalıştırmak için gereken eski kod kütüphaneleri ve optimizasyonlar yavaş yavaş terk edilir.
Ekran çözünürlüğü ve görüntü oranları
90'lı ve 2000'li yılların başında monitörler genellikle kareye yakın (4:3 oranında) ve düşük çözünürlüklüydü (800x600, 1024x768 gibi). Oyunlar da bu oran ve çözünürlüklere göre tasarlanırdı.
Bugün ise geniş ekran (16:9 oranında) ve çok yüksek çözünürlüklü (Full HD, 2K, 4K) monitörler kullanıyoruz. Eski bir oyunu bu ekranlarda tam ekran çalıştırmaya çalıştığınızda, oyun görüntüyü ekrana sığdırmak için kendini "esnetmek" zorunda kalır. Bu da karakterlerin ve nesnelerin yassı ve orantısız görünmesine neden olur. Bazen de oyun bunu başaramaz ve ekranın ortasında küçücük bir pencerede çalışır veya kenarlarda siyah boşluklar bırakır.
Peki çözüm ne? Nostalji yapamayacak mıyız yani?
Uyumluluk Modu: Windows'un sunduğu en basit çözümdür. Oyunun .exe dosyasına sağ tıklayıp "Özellikler" > "Uyumluluk" sekmesine gelerek oyunu daha eski bir Windows sürümünde (örneğin Windows XP) çalışıyormuş gibi gösterebilirsiniz.Topluluk Yamaları: Birçok popüler eski oyun için oyunun hayranları tarafından hazırlanmış, güncel sistemlerdeki sorunları çözen yamalar bulabilirsiniz.Wrapper Yazılımları: dgVoodoo 2 gibi "saran-sarmalayan" yazılımlar, eski oyunların eski DirectX komutlarını yeni DirectX komutlarına "tercüme ederek" grafik sorunlarını büyük ölçüde çözer.Emülatörler ve Sanal Makineler: Çok eski DOS oyunları için DOSBox veya macera oyunları için ScummVM gibi emülatörler hayat kurtarır. Bunlar, eski bir bilgisayar ortamını taklit ederek oyunun kendini "evinde" hissetmesini sağlar.Çok iyi bir ekran kartım var ama 15 yıllık oyun kasıyor, neden?
Sorun ekran kartınızın gücü değil, sürücülerinin eski oyun için optimize edilmemiş olmasıdır. Ekran kartı sürücüleri yeni oyunlara odaklanır ve eski oyunların kullandığı eski DirectX komutlarını ve kodları zamanla desteklemeyi bırakabilir. Bu da uyumsuzluğa ve düşük performansa yol açar.
Oyunum inanılmaz hızlı çalışıyor, ne yapabilirim?
Bu, oyunun hızının işlemci hızına bağlı olmasından kaynaklanır. Çözüm için oyunun topluluk tarafından yapılmış bir "hız düzeltme yaması" olup olmadığını araştırabilir veya işlemci hızını belirli bir program için sınırlayan üçüncü parti yazılımları deneyebilirsiniz. DOSBox gibi emülatörler de bu sorunu çözmek için kendi içinde hız ayarlarına sahiptir.
Eski oyunlar için topluluk yamalarını indirmek güvenli mi?
Genellikle evet. PCGamingWiki, oyunun kendi forumları veya ModDB gibi bilinen ve güvenilir sitelerden indirilen popüler yamalar güvenlidir ancak her zaman olduğu gibi bilinmeyen kaynaklardan .exe dosyaları indirmekten kaçınmalı ve indirdiğiniz dosyayı bir antivirüs programıyla taratmalısınız.
Bu içerikler de ilginizi çekebilir:
Kaynak: WEBTEKNO.COM