Güneş Sistemi’nin en dikkat çekici gezegenlerinden biri olan Satürn, bu hafta sonu alışılmış görüntüsünden çok farklı görünecek. Ünlü halkaları, Dünya’dan bakıldığında neredeyse tamamen kaybolmuş gibi görünecek. Ancak merak etmeye gerek yok, bu durum sadece geçici.
Bu olay, gezegenlerin konumları nedeniyle oluşan optik bir yanılsama. Satürn, yörüngesinde 26,73 derecelik bir eğime sahipken, Dünya’nın eğimi ise 23,5 derece. İki gezegen Güneş’in etrafındaki hareketleri sırasında belirli bir hizaya geldiğinde, Satürn’ün halkaları neredeyse tamamen yatay bir konumda Dünya’ya dönük hale geliyor. Bu da halkaların neredeyse görünmez olmasına neden oluyor.
Michigan Eyalet Üniversitesi Abrams Planetaryumu Direktörü Dr. Shannon Schmoll, “Satürn ve Dünya Güneş’in etrafında dönerken, zaman zaman Satürn’ün halkalarını tam kenarından göreceğimiz bir konumda oluruz.
Halkalar son derece ince olduğu için bu açıdan bakıldığında onları görmek neredeyse imkânsız hale gelir” dedi.
Satürn halkasız nasıl görünecek?Hafta sonu gece gökyüzüne bakanlar, Satürn’ün alışılmış görüntüsünden farklı olduğunu fark edebilir. Halkalar çıplak gözle ya da düşük güçlü teleskoplarla neredeyse hiç görünmeyecek. Ancak daha güçlü teleskoplarla bakıldığında, halkaların gezegenin ortasından geçen ince bir çizgi gibi göründüğü fark edilebilecek.
Satürn’ün halkaları sanıldığından çok daha ince. NASA’ya göre, bu halkaların yüksekliği ortalama 30 feet (yaklaşık 9 metre) kadar. En kalın noktalarında bile yalnızca 1 kilometreye ulaşıyorlar. Satürn’ün çapının 116 bin kilometre olduğunu düşündüğümüzde, halkalar kâğıt gibi ince bir yapıya sahip.
Halkalar ne zaman tekrar görülebilecek?Bu nadir gökyüzü olayı, Mart ayının son haftasında en belirgin hâlini alacak. Halkalar, nisan ayına kadar neredeyse tamamen kaybolmuş gibi görünecek.
Ancak Satürn’ün yörüngesindeki hareketi devam ettikçe halkalar yeniden görünmeye başlayacak. Dr. Schmoll, “Güçlü teleskoplarla halkalar kısa sürede tekrar görülebilir. Ancak sıradan gözlemciler için halkaların tam anlamıyla tekrar belirgin hale gelmesi birkaç ay sürecek” dedi.
Bu olay ne kadar nadir görülüyor?Satürn’ün halkalarının bu şekilde kaybolması yaklaşık her 13-15 yılda bir gerçekleşiyor. Daha önce bu olay 1980, 1995 ve 2009 yıllarında yaşanmıştı. NASA'ya göre, bir sonraki halkaların kaybolma olayı 2038 veya 2039 yıllarında meydana gelecek.
Uzmanlar, o dönemde Satürn’ün konumunun gözlem açısından daha uygun olacağını ve halkaların kaybolma sürecinin daha net görülebileceğini belirtiyor.
Bu hafta sonu gökyüzüne bakmayı unutmayın, çünkü Satürn, halkaları olmadan son derece sıra dışı bir görünüme sahip olacak.